Bağışıklık sistemi çöktüğünde, vücudunuzun kendini bakterilere, virüslere ve parazitlere karşı savunma yeteneğini bozar.

İki tür immün (bağışıklık) yetmezlik bozukluğu vardır: doğanlar (birincil) ve edinilmiş olanlar (ikincil).

Bağışıklık sisteminizi zayıflatan herhangi bir şey, rahatsızlık, virüsleri ve bakteriyel enfeksiyonları yakalamanızı kolaylaştırır.

İmmün yetmezlik bozuklukları, doğuştan veya edimseldir. Doğuştan veya birincil bir bozukluk, genetik bir bozukluktur. 

Bağışıklık sisteminiz aşağıdaki organları içerir:

• Dalak
• Bademcikler
• Kemik iliği
• Lenf düğümleri

Bu organlar lenfositler yapar ve salgılar. Bunlar, beyaz kan hücreleridir. Beyaz kan hücreleri, B ve T hücrelerinden oluşmaktadır.B hücreleri, vücudunuzun algıladığı hastalığa özgü antikorlar salgılar. T hücreleri yabancı veya anormal hücreleri yok eder.

B ve T hücreleri aşağıdaki antijenlerle savaşmaktadır:

• Bakteri
• Virüsler
• Kanser hücreleri
• Parazitler

Bağışıklık sisteminin çökmesi vücudu savunmasız bırakması anlamına gelmektedir.

Bağışıklık Nedir?

Cildiniz, dış patojenlere karşı ilk savunma katmanıdır.

Herkesin bağışıklık sistemi farklıdır, ancak genel olarak, yaş ilerledikçe fazla patojene maruz kalınır ve bu patojenlere bağışıklık geliştirildiği için yetişkinlik döneminde daha güçlü bir savunma mekanizmasına sahip olunur.

Bir antikor vücuda ulaştığında bağışıklık sistemi bu antikoru tanır ve hatırlamak üzere saklar. Eğer ki aynı antikor vücuda denk gelirse bağışıklık sistemi onu tanıyarak kolayca üstesinden gelebilir.

Bu nedenle su çiçeği gibi bazı hastalıklarda, vücutta saklanan, hazır olan ve bir daha ki sefere geldiğinde onu yok etmek için bekleyen bir suçiçeği antikoru olduğu için onu yalnızca bir kez alırsınız. Buna bağışıklık denir.

Üç farklı bağışıklık türü vardır. Bunlar; doğuştan, uyarlanabilir ve pasif bağışıklık türleridir.

Doğuştan gelen bağışıklık Sistemi Nedir?

Hepimiz işgalcilere karşı bir dereceye kadar dokunulmazlıkla doğarız. İnsan bağışıklık sistemleri, birçok hayvanın bağışıklık sistemine benzemektedir.

Doğuştan gelen bağışıklık, bağırsak ve boğazda bulunan deri ve mukozalar, dış engellere karşı birincil savunma bölgeleridir. Bu yanıt daha geneldir ve spesifik değildir. Doğuştan gelen bağışıklığı patojenler eğerki atlatırlarsa adaptif ve edinilmiş bağışıklık türleri devreye girer.

Uyarlanabilir (Edinilmiş) Bağışıklık Sistemi Nedir?

Uyarlanabilir (Edinilmiş) bağışıklık sistemine immünolojik hafıza da denilebilir.Daha önce karşılaştığı patajonleri hafızasına atar ve daha kolay savaşır. İnsan hayatı boyunca yaş ilerledikçe bu hafıza gelişir ve daha çok güçlenir.

Pasif Bağışıklık Sistemi

Pasif bağışıklık sistemine örnek verilecek olursa, hamilelik döneminde anne karnında bulunan bebeğin annenin edinmiş olduğu antikorları alarak doğum sonrası ilk dönemlerde bazı hastalık ve enfeksiyonlara karşı bağışıklık direnci gösterebilir.

Bağışıklık kazanmak için bazı aşılara da başvurabiliriz. Aşının içeriği aslında minimal antijen ve patojenlerdir. Vücuda enjekte edildikten sonra bağışıklık sistemi devreye girer, kişi hastalanmadan antikor üretimi gerçekleşir ve bağışıklık kazanılmış olur.

Bağışıklık Sistemi Bozuklukları

Bağışıklık sistemi bozuklukları üç farklı konuya ayrılmaktadır. Bunlar:

İmmün Yetmezlikler

İmmün yetmezlikler, bağışıklık sistemindeki bir yada daha fazla sorunu teşkil eder. Bu sorunlar, kişinin sonradan edinilmiş zararlı faktörler sonucu oluşmuştur. Örnek verilecek olursak; yetersiz beslenme, obezite, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve bağımlılıklar.

Otoimmünite

Otoimmün, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla sağlıklı hücreleri hedef almasıdır. Otoimmüniteye örnek verecek olursak;  tip 1 diyabet, çölyak, romatoid artrit ve Graves hastalıkları bulunur.

Aşırı Duyarlılık

Aşırı duyarlılıklar sağlıklı hücrelere zarar vererek genellikle vücudun deri veya cilt bölümünde anormal değişikler ortaya çıkarabilir. Aslında bu türe alerjik reaksiyon da denir. Alerjik reaksiyonlar hafif geçirildiği gibi ölümcül de olabiliyor.

Sonuca gelecek olursak bağışıklık sistemi genel anlamda bizler için hayati önem taşır. En ufak bir çöküşte ciddi problemlerle karşı karşıya kalabiliriz. Bu kusursuz sistemin işleyişi bir nevi kişinin kendisine bağlıdır. Hastalıklardan korunmak ve dinç hissetmek için bu sistemi besleyen şeyleri sunmak çok mühimdir. Bağışıklığı zayıf olan kişinin enfeksiyonları kolay kapabildiği bir çok araştırmada geçmektedir. Ancak zayıf bir bünyede bulunan enfeksiyonlar ne yazık ki zor bir süreçten geçerek atlatılabilir. Ve çok sık rahatsızlıklar geçirebilir.

Sağlıklı ve dengeli beslenerek düzenli egzersiz yaparak bağışıklığımız güçlü tutabiliriz. Sistemi; beyaz kan hücreler, organlar, lenf bezleri ve antikorlar oluşturur.

Bağışıklık sistemini güçlendirmek sadece sağlıklı beslenme ve egzersizden oluşmamaktadır. Farklı birçok dış etken veya genetik faktörlerde bulunmaktadır. Hafif olduğu kadar ciddi çökmeler yaşanabilir. Bu faktörler:

• Belirli Kanser Türleri
• Yetersiz Beslenme
• Viral Enfeksiyonlar
• Bazı Tıbbi Tedaviler

Bağışıklık sistemi çöktüğünde kişi hastalıklardan korunamaz sık rahatsızlanır ve iyileşme süreci de uzun sürer. Zatürre, bronşit gibi hastalıkları kolay yakalanabilirler. Son zamanlarda tüm dünyayı etkileyen COVID-19 virüsünü bu kişiler çok ciddi yaşayıp hissederler. Ölümcül olma olasılığıda ne yazık ki yüksektir.

Aşağıdaki hastalıklar sık sık yaşanıyorsa, bu durum bağışıklık sisteminizin zayıf olduğunu işaret etmektedir:

• Zatürre
• Menenjit
• Cilt enfeksiyonları

Bu hastalıklar sürekli olarak tekrarlayabilir.

Aşağıdaki semptomlar da bağışıklık sisteminizin oldukça düşük olduğunu göstermektedir:

• Otoimmün bozukluklar
• İç organların iltihabı
• Anemi gibi kan bozuklukları veya anormallikler
• İştahsızlık, ishal ve karın krampları gibi sindirim sorunları
• Bebeklerde ve çocuklarda büyüme ve gelişimsel gecikmeler

Yukarıdaki maddeler ve bahsedilen konuları yaşadığınızı düşünüyorsanız mutlaka uzman bir doktor tarafından muayne edilmeniz gerekmektedir. Çeşitli kan testleri sonucunda bağışıklık sisteminizin durumunu öğrenebilir, doktorunuzun önerdiği tedavi yöntemi ile ilerleyebilirsiniz.